สมุนไพร จากไม้นานาชนิด (2)

เปราะหอม : ป้องกันรังแคได้

"เปราะหอม" เป็นไม้ล้มลุก มีอายุเพียงปีเดียว มีลำต้นเป็นหัวอยู่ใต้ดิน หรือที่เรียกว่าเหง้า ใบหนา รูปทรง กลมป้อม ปลายใบแหลม ออกดอกเป็นช่อๆ ละ 4-12 ดอก ตรงกลางระหว่างใบ ดอกสีขาวแต้มม่วง ตรงกลางดอก ในสมัยก่อน เวลาคันศรีษะ หรือเจ็บคอ จะใช้ใบและเหง้าสด มาตำแล้วคั้นเอาน้ำใช้ล้าง ศีรษะ สามารถป้องกันรังแคได้ หรือหากนำมาดื่ม ก็สามารถแก้อาการเจ็บคอได้ดี นอกจากนี้ ทั้งเหง้าสด และเหง้าแห้ง เอามาหั่นประมาณ 1 กำมือ ต้มแล้วเคี่ยวจนให้เหลือน้ำเพียง 1 ใน 3 นำมาดื่ม มีรสร้อน หอม ช่วยแก้อาการปวดท้อง ท้องอืด ท้องเฟ้อ ขับลมได้ดี นอกจากเปราะหอม จะช่วยบรรเทาอาการต่างๆ แล้ว เพราะกลิ่นที่หอม บางคนจึงเอาเหง้ามาปรุงอาหารโดยเฉพาะจำพวกน้ำพริกอีกด้วย

เข้าค่า : ถ่ายพยาธิ แก้ฟกบวม

เข้าค่า เป็นไม้หัวขนาดเล็ก ใบรูปไข่มียางสีขาวทั้งใบ ต้นและหัว ขึ้นตามป่าริมลำธาร เวลาเอาหัวมาใช้ ต้องหั่นแช่น้ำผึ้งไว้ 7 วันจึงจะหมดพิษ แล้วจึงเอามาปรุงยา ส่วนน้ำผึ้งให้เททิ้ง

สรรพคุณ : หัวกัดเสมหะ และโลหิตภายใน แก้พยาธิ แก้ฟกบวม แก้คุดทะราด ยาง : มีสรรพคุณถ่ายพยาธิ ถ่ายอุจจาระ ถ่ายกามโรค

พญามุตติ : ฆ่าเชื้อโรค ระงับประสาท

พญามุตติหรือหญ้าจามหลวง เป็นไม้ล้มลุก ลำต้นกลมคล้ายเถา ใบเดี่ยวขอบใบจักเว้าลึก มีขนนุ่มปกคลุม ดอกช่อเป็นกระจุกสีเหลือง ขยายพันธุ์ด้วยเมล็ด

สรรพคุณ : ใบแก้ไอ ฆ่าเชื้อโรค ชำระแผล คั้นเอาน้ำหยอดแก้เจ็บหู ลำต้น สรรพคุณช่วยขับลมในลำไส้ ช่วยระบบการย่อยอาหาร ขับระดู ขับน้ำคาวปลาหลังคลอด เจริญอาหาร ระงับประสาท