การปลูกต้นไม้ใหญ่ ตกแต่งบ้าน ต้นไม้ใหญ่ถ้าเป็นโบราณเขาจะว่าห้ามปลูกเลย แต่สมัยใหม่นี่ต้องมีเหตุผลหน่อย อย่างไม้ต้องห้าม ที่เป็นต้นไม้ที่ห้ามปลูกในเขตบ้าน เขาจะห้ามปลูกต้นไม้ใหญ่ คร่อมหลังคา เพราะกิ่งก้านสาขามันจะหักลงมาทำหลังคาเสียหาย หรือไม้ใหญ่อายุมาก รากไม่แข็งแรง อาจล้มทับบ้านพังเลยก็ได้ เป็นข่าวบ่อยๆเวลามีพายุฝน ส่วนไม้ประเภท ต้นโพ ไทร ไกร กร่าง หางนกยูง ชมพูพันธุ์ทิพย์ เหลืองอินเดีย
พวกนี้เป็นพวกรากลอย ชอนไช ปลูกใกล้อาคารจะทำความเสียหายให้ได้
ไม้มะกอก มะขามเทศ สลัดได หวาย ต้นตาล นี่เขาก็ห้าม แต่ก็ไม่ค่อยเห็นคนปลูกกันอยู่แล้ว นอกจากนี้พวก ต้นโศก อโศกอินเดีย ลั่นทม เป็นไม้ที่ชื่อไม่เป็นมงคล ก่อนนี้ก็ไม่มีใครยอมปลูก แต่ต้นใบดอกมันสวยดี มาสมัยนี้เปลี่ยนชื่อซะใหม่ ก็กลายมาฮิตได้ ผังปลูกต้นไม้นี่ผมเขียนรวมหลายประเด็น อย่างแรกตามทิศต่างๆจะมีชื่อไม้ที่โบราณ แนะนำให้ปลูก อย่างที่สองผมกำหนดตัวบ้านอย่างสมมุติเอา แต่ตามความนิยม คือให้หน้าบ้านกว้างหน่อย และอยู่ทิศเหนือใต้ การแสดงทิศตะวันออก-ตก ก็เพื่อให้เห็นการปลูกต้นไม้บังแดด ส่วนทิศใต้ก็ไม่ควรปลูกต้นไม้พุ่มทึบ เพราะจะเป็นแนวลม ถ้าบ้านใครไม่ได้หันหน้าบ้านออกทิศเหนือแบบในตัวอย่าง แต่เรื่องทิศทางก็ต้องใช้หลักเดียวกัน ดูทิศออก-ตก เป็นหลัก -อโศกน้ำ พุ่มหนาทึบมาก -พญาสัตตบรรณ สูงโปร่ง ทรงสวยสง่า -ประดู่บ้าน ต้นยังเล็ก แต่ปกติดอกจะไม่มากแบบนี้ -สาเก ต้นใหญ่ ใบใหญ่ ลูกกินได้ แต่แสลงสำหรับใครบางคน ส่วนไม้ที่ควรปลูก ผมจะแบ่งประเภทเป็นการปลูกไม้ตามวัตถุประสงค์ จะกล่าวถึงไม้ยืนต้น หรือไม้ใหญ่ก่อน เพราะไม้ใหญ่จะเป็นหลัก ปลูกแล้วปลูกเลยปลูกได้ทีเดียว แล้วก็จะอยู่ยาวไป ชั่วลูก ชั่วหลาน ไม่มีการย้ายไปย้ายมาเหมือนไม้ประดับ หรือไม้กระถาง ไม้ใหญ่แบ่งเป็นประเภทง่ายๆตามวัตถุประสงค์ที่จะใช้งานเขาคือ 1. ปลูกให้ร่มเงา พวกต้นไม้ใหญ่ต่างๆ ที่มีใบและพุ่มหนา เป็นไม้ไม่ผลัดใบ จะได้ร่มเงาตลอดทั้งปี กิ่งก้านแข็งแรง ไม่หักเปราะง่าย ใช้ปลูกริมรั้ว หรือนอกรั้ว อย่าปลูกชิดบ้านมาก เอาไว้ด้านทิศตะวันตกมากหน่อย คอยบังแดด ปลูกทิศใต้น้อยหน่อยเพราะจะบังลม มีหลายชนิดเช่น ประดู่ พญาสัตตบรรณ กันเกรา แสงจันทร์ สน สารภี สาเก ใบใหญ่เป็นแฉกสวยดี ลูกก็กินได้ หรือพวกผลัดใบเช่นจามจุรี หูกวาง เวลาผลัดใบที กวาดกันทั้งวัน จึงไม่ค่อยนิยม 2. ปลูกเอาลูกกิน อันนี้จัดเป็นที่นิยมของคนไทยมาก ยอดนิยมอันดับ 1 ก็ต้องยกให้มะม่วง หาพันธุ์ดีๆหน่อย ถ้าเป็นพวกทวายก็ดี ออกลูกปีละหลายครั้ง ขนุนปลูกไว้หลังบ้าน พันธุ์ไพศาลทักษิณ เนื้อกรอบหวานอร่อยมาก หายากหน่อย แล้วก็ได้หนุนในเรื่องสิริมงคลด้วย มะยมปลูกหน้าบ้าน นี่ก็ลูกดก ออกตลอดปี ทำกวนกินได้เรื่อยๆ ปลูกนอกรั้วก็ได้ และปลูกได้ทั่วไป ส่วนไม้ผลอื่นๆถ้าปลูกนอกพื้นที่ ที่เขาชอบ ก็ไม่ค่อยออกลูกให้กิน ไม้ผลนี่ปลูกในบริเวณบ้านหน่อย ถ้ากลัวชาวบ้านช่วยสอยไปกิน จะได้ไม่ทะเลาะกัน -แปลงล้างขวด ดอกก็เหมือนแปรงล้างขวดนั่นแหละ ออกดอกทั้งปี -ต้นหลิว ปลิวไสว เพราะกิ่งมันอ่อน ลู่ตามลมได้ ปลูกตามริมน้ำก็ดี 3. ปลูกดูสวยงาม พวกไม้ยืนต้นดอกสวยนี่มีเยอะพอสมควร ถ้าบ้านบริเวณกว้างๆ จะแนะนำให้เลือกหาหลายๆพันธุ์ผสมกัน ปลูกสลับตามฤดูกาล เช่น ไม้ดอกหน้าร้อน พวกราชพฤกษ์ กัลปพฤกษ์ ชัยพฤกษ์ เหลืองอินเดีย ชมพูพันธุ์ทิพย์ หางนกยูงฝรั่ง อินทนิลน้ำ ออกดอกหน้าหนาวก็พวก สุพรรณิการ์ ดอกใหญ่สีเหลือง , ศรีตรังใบเล็กๆคล้ายมะขาม ดอกเป็นช่อสีม่วงแต่โตช้าหน่อย , ทองหลางด่างใบสวย , เสลา , ดอกสีชมพูอมม่วง , แคฝรั่ง เป็นต้น ที่ออกทั้งปีก็มีเช่นแปรงล้างขวด ใบยาวรีสวย พุ่มไม่ใหญ่มาก หรือใบคล้ายกันแต่ไม่มีดอกก็ต้นหลิวแบบจีน กิ่งอ่อนจะลู่ลม ได้บรรยากาศดี ถ้าทำตามนี้ได้ทั้งหมด ก็จะได้ดูดอกไม้ พลัดกันมาบานให้เราได้ดูกันทั้งปีเลย เปลี่ยนบรรยากาศไม่ให้ซ้ำซาก จำเจ การปลูกไม้ดอกนี่จะมีเทคนิคเล็กน้อย คือควรปลูกนอกรั้ว หรือแยกจากพวกไม้ประดับคลุมดิน เพราะการให้น้ำไม่เหมือนกัน เวลาเราขับรถไปเที่ยวต่างจังหวัด จะเห็นไม้ดอกริมทางออกดอกเต็มต้นสวยงาม แต่ทำไมที่เราปลูก ดอกมันน้อย มีแต่ใบ เพราะมันได้น้ำเยอะเกินไปนั่นเอง ถ้าปลูกรวมกับไม้ประดับเราก็ต้องให้น้ำต้นมันมากตามไม้ประดับ ถ้าให้น้อยไม้ประดับก็จะเหี่ยวง่าย การควบคุมปริมาณน้ำทำได้ยาก -กัลปพฤกษ์ ให้เทวดาเลี้ยงนี่ ดอกจะสวยมาก -ชัยพฤกษ์ ทรงก็จะบานออกหน่อย แต่ไม่สูง -ตะแบกนา ต้นยังเล็ก -เสลา ต้นจะสูง -อินทนิลน้ำ ก็ไม่สูงมาก (คือโตแล้วก็ไม่สูง) พวกปาล์มชนิดต่างๆก็เป็นไม้ใหญ่ยืนต้นประเภทหนึ่ง แต่ไม่ค่อยได้พึ่งร่มเงา พวกปาล์มมักจะปลูกเพื่อความสง่างามมากกว่า โดยปลูกเป็นแนว 2
ข้างถนน หรือริมสนาม เช่นปาล์มขวด ปาล์มน้ำมัน แต่ผมไม่ค่อยชอบ ถ้าใครชอบพวกปาล์มก็ควรเลือกพันธ์เล็กๆหน่อยมาใช้เป็นพวกไม้ประดับดีกว่า เช่นปาล์มหางกระรอก หรือพวกหมากต่างๆ 4. ปลูกเอากลิ่นหอม พวกไม้ใหญ่นี่มีน้อย แต่นิยมปลูกเพราะทรงสวย พุ่มสวย ลำต้นก็สวย คือต้นปีบ หรือต้นพิกุล พุ่มกลมทึบ นอกนั้นออกดอกไม่ค่อยมีกลิ่นหอมนัก ต้องอาศัยไม้เลื้อยหรือไม้เล็ก ที่นิยมและปลูกง่าย ทรงสวย ได้แก่โมก ต้นแก้ว ราตรี กระดังงา หรือการเวกเป็นไม้เลื้อย ทำซุ้มประตูก็ดี เพราะใบหนาทึบ โตเร็ว ดอกหอม แต่ต้องทำซุ้มที่แข็งแรงหน่อยเพราะมันโตเอาโตเอา จริงๆ 5. เอาทั้ง 4 ข้อเลย ถ้ามีที่กว้างๆนี่ สามารถปลูกได้ทุกอย่างก็ปลูกมันเยอะๆเลยครับ ให้ความร่มเย็น ผลิตออกซิเจน อาหารตา อาหารใจ ปลูกสลับกันก็ได้ เช่นปลูกมะม่วงเป็นแนวหน้าบ้าน แต่มุมข้างประตูก็ปลูกไม้ดอกสวยๆ เน้นประตูทางเข้า ต้อนรับแขก จินตนาการเอาบ้างครับ หรือขุดทำส่วนที่เป็นน้ำเป็นสระหรือคูสลับด้วยก็ดี เพิ่มความสวยงาม และให้ธรรมชาติเลี้ยงดูกันเอง ไม่ง้อฟ้าฝน หรือบางครั้งการปลูกต้นไม้ก็เพื่อปิดบังส่วนที่เราไม่อยากเห็นได้เช่นกัน อย่างเช่นบ้านอยู่หลังตึกแถวเก่าๆรกๆ ต้องทนดูอยู่ทำไมปลูกต้นไม้บังเสีย หรือไม้พุ่มทึบๆ ถ้าปลูกเป็นแนวริมถนนก็ช่วยกรองฝุ่นละอองได้ดี ผมเน้นเรื่องเทวดาเลี้ยง หรือธรรมชาติเลี้ยงด้วยอย่างหนึ่ง เพราะเดี๋ยวนี้ คนสวนหายาก หรือพวกรับจ้างตามหมู่บ้านก็เล่นตัวกันพอสมควร ตามตัวยาก คิดค่าแรงแพง บางทีก็ทำไม่ทั่ว การปลูกต้นไม้ที่เจ้าของดูแลเองไม่ได้ ถ้าไม่มีเงินเยอะจริงๆ แล้วไม่ค่อยแนะนำ เรื่องที่จะต้องคอยตัดแต่งดูแลสม่ำเสมอนั้น ต้องคนปลูกที่ใจรัก และมีเวลาทำเองได้ด้วย สวนถึงจะไม่โทรม เพราะต้นไม้มันมีชีวิต มันโตขึ้นทุกวัน แล้วมันก็เหี่ยวเฉาได้ ต้นไม้มันปรับเปลี่ยนและปรับตัวตามสภาพแวดล้อมของมันเอง การทำสวนในแนวสวนป่า จะเหมาะกับแนวความคิดนี้เพราะเป็นการทำให้เลียนแบบธรรมชาติ ต้นไม้ใหญ่ให้ร่มเงาแก่ต้นไม้เล็ก ต้นไม้เล็กคลุมดินให้ความชุ่มชื้น เป็นวัฏจักรของธรรมชาติ การลงต้นไม้ใหญ่ก็ควรจะลงหน้าฝน น้ำจะได้ชุ่มๆ เพราะถ้าไปลงหน้าหนาวหรือหน้าร้อน ต้องคอยรดน้ำให้ดีจนกว่ามันจะแข็งแรง โตพอช่วยตัวเองได้ -สุพรรณิการ์ หรือฝ้ายคำ จะมีอย่างธรรมดา และกลีบซ้อน หนา -เหลืองอินเดีย ต้นเล็ก ตอนไม่ออกดอกก็ใบพุ่มสวย การเลือกซื้อต้นไม้
การหาซื้อ ถ้าได้ไม้ใหญ่เลยก็ดี โตเร็วทันใจ ไม่ต้องรอนาน แต่มีข้อเสียคือ เขาขุดมาเลี้ยงไว้ก่อนให้ฟื้นตัว จะไม่มีรากแก้ว เวลาปลูกต้องทำค้ำยันโคนไม้ให้แข็งแรง แน่นหนา อย่าให้โยกเยก จะตาย ไม่ติด เพราะมีลมพัดอยู่ตลอดไม่ได้ตั้งอยู่เฉยๆ แต่ถ้าใช้ไม้ต้นเล็กมาปลูก เขาเพาะเมล็ด มีรากแก้ว ก็จะยึดเกาะดี แข็งแรง แต่โตช้า ไม่ทันใจ ไม้ใหญ่เวลาลงส่วนใหญ่คนขายจะมาลงให้และรับประกันว่าไม่ตาย ถ้าซื้อมาลงเองก็ดูดีๆหน่อย ผมเคยเจอ ซื้อปีบต้นใหญ่มาลง ปลูกแล้วไม่ฟื้น พอขุดเปลี่ยนต้นใหม่ ถึงเห็นว่าคนงานไม่ได้แกะเอาถุงพลาสติกออก รากมันเลยเน่าตาย อีกอย่างหนึ่ง การเลือกซื้อไม้พันธุ์ต้นเล็กควรดูร้านที่ไว้ใจได้ เรื่องต้นไม้ เพราะไม้เล็กบางประเภทใบจะคล้ายกันมาก ดูยาก เคยซื้อผิดมา 2 พันธุ์แล้ว จะซื้อหางนกยูงฝรั่ง ดันได้อะไรไม่รู้ ไม่ออกดอกให้ดูเลย หรือพวกตะแบก อินทนิลน้ำ กับเสลานี่ ใบและดอกคล้ายๆกัน แต่เสลาจะเป็นไม้สูงกว่า นี่ก็ได้มาผิด เราจะเอาเสลา แต่ได้อินทนิลน้ำ ปลูกตั้งนาน ไม่สูงซักที เลยไม่รู้ว่าคนขายรู้จริง หรือแกล้งโง่กันแน่ -ปีบ มีสีขาว และสีทอง กลิ่นหอมมาก ปลูกทางทิศใต้ก็ดี กลิ่นจะหอมเข้าบ้านเลย -ทองหลางด่าง ต้นมีหนามแต่ใบลายสวย ออกดอกก็สวย -หมากเขียว และหมากต่างๆรวมทั้งปาล์มจะปลูกประดับมากกว่า หวังร่มเงาไม่ได้ ใช้ปลูกเสริมต้นไม้ใหญ่ การกำหนดตำแหน่งปลูก
การวางระยะห่างของต้น ต้องมีความรู้พอสมควรว่า ไม้ต้นนั้นทรงเป็นแบบไหน พุ่มใหญ่พุ่มเล็ก ถามคนขายก็ได้ ถ้าพุ่มเล็กทรงสูงก็ปลูกชิดหน่อยได้ ประมาณสัก 6 เมตร แต่ถ้าพุ่มกว้าง แผ่ออก ก็ต้องวางห่างหน่อย ประมาณ 8-10 เมตร ขึ้นไป บางทีปลูกต้นไม้ลืมนึกถึงตอนมันโต พอ 2-3 ปี มันขึ้นเบียดกันหมด บางทีก็ต้องตัดทิ้งก็มี ในกรณีที่เรายังไม่ได้ปลูกบ้าน แต่อยากปลูกต้นไม้ไว้ก่อน อย่างน้อย เราก็ควรจะวางผังคร่าวๆ ว่าตำแหน่งตัวบ้านจะตั้งอยู่ตำแหน่งไหน กว้างยาวเท่าใด ส่วนมากที่เห็นจะเหลือที่ด้านหน้ามากหน่อย เพื่อเป็นที่โล่งหรือสนาม ตัวบ้านก็จะดูสง่างาม ตันไม้ใหญ่ก็จะปลูกรอบๆตามแนวรั้ว อยู่ในบ้านก็จะมีมุมมองพอสมควร
|
