องค์ประกอบและการ ดูแลสวนป่า ดังที่ได้กล่าวไว้ในตอน ที่แล้วว่า หลักการจัดสวนป่าที่ดีนั้น ควรจัดให้ดูเป็นธรรมชาติเสมือนว่าสวนนั้นเกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ มิใช่การปรุงแต่งด้วยน้ำมือมนุษย์ คำถามที่ตามมาก็คือ เช่นนั้นแล้ว เราสามารถนำของแต่งสวนมาจัดแต่งสวนป่าได้หรือไม่ และจัดอย่างไรจึงไม่ให้เสียบรรยากาศของความเป็นสวนป่า การจัดองค์ประกอบ สำหรับตกแต่งสวนป่านั้น ย่อมทำได้แน่นอน เพียงแต่สิ่งที่จะนำมาประดับตกแต่งนั้น ควรเน้นความเป็นธรรมชาติ เป็นวัสดุที่ไม่ปรุงแต่ง เพื่อไม่ให้ขัดกับลักษณะของสวนป่าธรรมชาติ
น้ำตก ลำธาร สระ บ่อปลา ถือ เป็นองค์ประกอบที่ดีในการเสริมบรรยากาศของสวนป่า อีกทั้งยังเป็นประโยชน์ในการให้ความชุ่มชื้นแก่พันธุ์ไม้ แต่ทั้งนี้ คุณต้องดูขนาดของพื้นที่สวนให้เหมาะสมด้วย และรูปแบบของน้ำตก ลำธาร และสระต้องเลียนแบบธรรมชาติให้มากที่สุด เช่น การทำเป็นเชิงชั้นน้ำตกเตี้ยๆ ให้น้ำไหลรินผ่านชั้นหินลงมา ปลูกไม้ที่ชอบน้ำชอบความร่มชื้น เช่น คล้า โมก เฟิร์น จำลองบรรยากาศของป่าขึ้นมา โรยกรวดและจัดวางก้อนหินเข้าไปประกอบเพื่อแต่งบรรยากาศให้ดูเป็นธรรมชาติ
วัสดุปูพื้นทางเดินหรือลานนั่งเล่น
ควร เลือกวัสดุที่ดูเป็นธรรมชาติ แสดงเนื้อแท้ของวัสดุ เช่น ศิลาแลง หินกาบ หรือหินทรายตัด สีไม่ควรเลือกฉูดฉาด โดดเด่นจนเกินไป เฟอร์นิเจอร์ในสวน เช่น ม้านั่ง แคร่นั่ง ศาลาพักผ่อน และสิ่งประดับประดา เช่น รังนก โอ่ง อ่าง ที่อาบน้ำนก ควรเลือกรูปแบบและสีที่เป็นธรรมชาติ เช่น ม้านั่ง หรือแคร่ไม้ไม่ทาสี ศาลาเป็นไม้ มุงหลังคาด้วยวัสดุธรรมชาติ สรุป ง่ายๆ ก็คือ ไม่ว่าคุณจะนำสิ่งใดเข้ามาตกแต่งสวนป่า ให้พิจารณาความกลมกลืน เน้นความเรียบง่ายเป็นธรรมชาติ เพื่อที่คุณจะได้สวนป่าที่มีบรรยากาศของป่าจริงๆ ไม่ใช่สวนป่าแบบฉากลิเก การดูแล รักษา
เมื่อจัดสวนป่าได้ตามเจตนารมณ์แล้ว ก็ต้องหมั่นดูแลรักษาให้สวนป่าของคุณอยู่ในสภาพที่สวยงาม มิใช่ปล่อยตามยถากรรมให้เทวดาท่านดูแลไปตามลำพัง เพราะสวนป่านั้น จะอย่างไรก็คือสวนในบ้านของคุณเอง มิใช่ป่าสงวนหรืออุทยานแห่งชาติที่ธรรมชาติจะมีวิธีดูแลตัวมันเอง โดยพอรกมากนักและเข้าหน้าแล้ง ก็จะบันดาลไฟป่าเผาผลาญให้ไม้เล็กไม้น้อยราบพนาสูรไปเอง
ใน การดูแลสวนป่าที่อุตส่าห์สร้างขึ้นนั้น ว่าไปก็เป็นงานจุกจิกพอสมควร เพราะถ้าดูแลมากไป ก็จะได้สวนป่าประเภทเนี๊ยบเกินเหตุจนไม่ได้บรรยากาศสวนป่าเต็ม 100% แต่ถ้าดูแลน้อยไป จะได้สวนป่าที่ติดไปทางรกรุงรัง หรือปล่อยให้ร่มครึ้มจนเกินไปก็จะทำให้ดินเป็นเชื้อรา จะให้ดีทำตามที่พระ พุทธเจ้าท่านสอนไว้ คือ ให้เดินสายกลาง หมั่นตกแต่ง เล็มบ้าง เพื่อให้มีแสงแดดส่องเข้าถึง และบำรุงรักษาบ้าง ถอนวัชพืชบ้าง อาจจะดูรกนิดหน่อย แต่เป็นรกที่มีเสน่ห์ ต้นไม้ส่วนใหญ่จะปรับสภาพเข้าหากันโดยธรรมชาติอยู่แล้ว อย่าไปเจ้ากฎเกณฑ์เจ้าระเบียบมากนักสำหรับสวนป่าเพราะจะทำให้ขาดเสน่ห์ ถ้า ต้นไม้สองชนิด กิ่งก้านเขาอาจเข้าไปรวมกันบ้าง พันกันบ้าง ก็อย่าไปอารมณ์เสีย ถึงกับไปทึ้งไปแยกเขาออกจากกัน ก็ถ้าเขารักกันแล้วจะทำอย่างไรได้ นี่แหละคือนิสัยของคนรักสวนป่า... อารมณ์ดี... ใจกว้าง...ไม่โกรธง่าย... รู้จักปล่อยวาง... สบายๆแบบสวนป่านั่นเอง |