จิตรกรรมไทย Thai Painting

     ลายไทย  เป็นส่วนประกอบของภาพเขียนไทยใช้ตกแต่งอาคาร สิ่งของ เครื่องใช้ ต่าง ๆ เครื่องประดับ    ฯลฯ    เป็นลวดลายที่มีชื่อเรียกต่าง ๆ  กันซึ่งนำเอารูปร่างจาก ธรรมชาติมาประกอบ   เช่น    ลายกนก    ลายกระจัง     ลายประจำยาม   ลายเครือเถา เป็นต้นหรือเป็นรูปที่มาจากความเชื่อและคตินิยม  เช่น รูปคน รูปเทวดา รูปสัตว์ รูป ยักษ์  เป็นต้น 

     จิตรกรรมไทยเป็นวิจิตรศิลป์อย่างหนึ่ง ซึ่งส่งผลสะท้อนให้เห็นวัฒนธรรมอันดี งามของชาติ มีคุณค่าทางศิลปะแลเป็นประโยชน์ต่อการศึกษาค้นคว้า เรื่องที่เกี่ยวกับ ศาสนา  ประวัติศาสตร์  โบราณคดี   ชีวิตความเป็นอยู่ วัฒนธรรมการแต่งกาย  ตลอด จนการแสดงการเล่มพื้นเมืองต่าง ๆ ของแต่ละยุคสมัยและสาระอื่น ๆ ที่ประกอบกัน เป็นภาพจิตรกรรมไทย  งานจิตรกรรมให้ความรู้สึกในความงามอันบริสุทธิ์น่าชื่นชม เสริมสร้างสุนทรียภาพขึ้นในจิตใจมวลมนุษยชาติได้โดยทั่วไป  วิวัฒนาการของงาน จิตรกรรมไทยแบ่งออกตามลักษณะรูปแบบทางศิลปกรรม    ที่ปรากฎในปัจจุบันมีอยู่  2  แบบ คือ

1. จิตรกรรมไทยแบบประเพณี (Thai Traditional Painting) 
        เป็นศิลปะที่มีความประณีตสวยงาม แสดงความรู้สึกชีวิติจิตใจและความเป็นไทย ที่มีความอ่อนโยน ละมุนละไม     สร้างสรรค์สืบต่อกันมาตั้งแต่อดีต      จนได้ลักษณะ ประจำชาติ มีลักษณะประจำชาติที่มีลักษณะ และรูปแบบเป็นพิเศษ       นิยมเขียนบน ฝาผนังภายในอาคารที่เกี่ยวกับพุทธศาสนา      และอาคารที่เกี่ยวกับบุคคลชั้นสูง เช่นโบสถ์  วิหาร  พระที่นั่ง  วัง บนผืนผ้า  บนกระดาษ   และบนสิ่งของเครื่องใช้ต่าง   ๆ โดยเขียนด้วยสีฝุ่น  ตามกรรมวิธีของช่างเขียนไทยแต่โบราณ    เนื้อหาที่เขียนมักเป็น เรื่องราวเกี่ยวกับอดีตพุทธ  พุทธประวัติ  ทศชาติชาดก ไตรภูมิ วรรณคดีและชีวิตไทย พงศาวดารต่าง ๆ ส่วนใหญ่นิยมเขียนประดับฝนังพระอุโบสถ วิหารอันเป็นสถานที่ ศักดิ์สิทธิ์ประกอบพิธีทางศาสนา        ลักษณะจิตรกรรมไทยแบบประเพณีเป็นศิลปะ แบบอุดมคติ (Idealistic) ผนวกเข้ากับเรื่องราวที่กึ่งลึกลับมหัศจรรย์   ซึ่งคล้ายกับงาน จิตรกรรมในประเทศแถบตะวันออกหลาย ๆ ประเทศ เช่น อินเดีย  ศรีลังกา จีน และ ญี่ปุ่น เป็นต้น เป็นภาพที่ระบายสีแบนเรียบ ด้วยสีค่อนข้างสดใส   และมีการตัดเส้น เป็นภาพ 2  มิติ ให้ความรู้สึกเพียงด้านกว้างและยาว ไม่มีความรู้และไม่มีการใช้แสง และเงามาประกอบ    จิตรกรรมไทยแบบประเพณีมีลักษณะพิเศษในการจัดวางภาพ แบบเล่าเรื่องเป็นตอน ๆ ตามผนังช่องหน้าต่าง   โดยรอบโบสถ์ วิหาร และผนังด้าน หน้าและหลังพระประธาน  ภาพจิตรกรรมไทยมีการใช้สีแตกต่างกันออกไปตามยุค สมัย ทั้งเกรงค์ และหหุรงค์ โดยเฉพาะการใช้สีหลาย ๆ    สีแบบพหุรงค์นิยมมากใน สมัยรัตนโกสินทร์ เพราะได้สีจากต่างประเทศที่เข้ามาติดต่อค้าขายด้วย    ทำให้ภาพ จิตรกรรมไทยมีความสวยงามและสีสันที่หลากหลายมากขึ้น 

     รูปแบบลักษณะตัวภาพในจิตรกรรมไทยซึ่งจิตรกรไทยได้สร้างสรรค์ออกแบบไว้ เป็นรูปแบบอุดมคติที่แสดงออกทางความคิดให้สัมพันธ์กับเนื้อเรื่องและความสำคัญ ของภาพ เช่น รูปเทวดา  นางฟ้า  กษัตริย์  นางพญา  นางรำ จะมีลักษณะเด่นงามสง่า ด้วยลีลาอันชดช้อย     แสดงอารมณ์ความรู้สึกปิติยินดี หรือเศร้าโศกเสียใจด้วยอากัป กิริยาท่าทาง  ถ้าเป็นรูปยักษ์ มาร ก็แสดงออกด้วยท่างทางที่บึกบึน แข็งขัน ส่วนพวก วานรแสดงความลิงโลด  คล่องแคล่วว่องไวด้วยลีลาท่วงท่าและหน้าตา สำหรับพวก ชาวบ้านธรรมดาสามัญก็จะเน้นความตลกขบขัน   สนุกสนานร่าเริงหรือเศร้าเสียใจ ออกทางใบหน้า   ส่วนช้างม้าเหล่าสัตว์ทั้งหลายก็มีรูปแบบแสดงชีวิตเป็นธรรมชาติ ซึ่งจิตรกรไทยได้พยายามศึกษา ถ่ายทอดอารมณ์   สอดแทรกความรู้สึกในรูปแบบได้ อย่างลึกซึ้ง เหมาะสม สวยงาม เป็นเอกลักษณ์เฉพาะของชนชาติไทยที่น่าภาคภูมิใจ สมควรจะได้อนุรักษ์  สืบทอดให้เป็นมรดกของชาติสืบไป

2. จิตรกรรมไทยแบบร่วมสมัย  (Thai  Contempolary  Painting)
        จิตรกรรมไทยร่วมสมัย  เป็นผลมาจากความเจริญก้าวหน้าทางวิทยาการของโลก ความเจริญทางการศึกษา  การคมนาคม  การพาณิชย์  การปกครอง   การรับรู้ข่าวสาร ความเป็นไปของโลกที่อยู่ห่างไกล ฯลฯ       เหล่านี้ล้วนมีผลต่อความรู้สึกนึกคิด และ แนวทางการแสดงออกของศิลปินในยุคต่อๆ มา  ซึ่งได้พัฒนาไปตามสภาพเวดล้อม ความเปลี่ยนแปลงของชีวิต  ความเป็นอยู่ ความรู้สึกนึกคิด    และความนิยมในสังคม สะท้อนให้เห็นถึงเอกลักษณ์ใหม่ของวัฒนธรรมไทยอีกรูปแบบหนึ่ง   อย่างมีคุณค่า เช่นดียวกัน  อนึ่ง สำหรับลักษณะเกี่ยวกับจิตรกรรมไทยร่วมสมัยนั้น  ส่วนใหญ่เป็น แนวทางเดียวกันกับลักษณะศิลปะแบบตะวันตกในลัทธิต่าง  ๆ   ตามความนิยมของ ศิลปินแต่ะละคน

..................................................................................

ความสำคัญของจิตรกรรมไทย                                                               
        จิตรกรรมไทยเป็นแหล่งรวบรวมข้อมูลแบบสหวิทยาการ ถือได้ว่าเป็นแหล่งขุม ความรู้โดยเฉพาะเรื่องราวจากอดีตที่สำคัญยิ่ง  แสดงให้เห็นถึงความเป็นชนชาติที่มี อารยธรรมอันเก่าแก่ ยาวนาน ประโยชน์ของงานจิตรกรรมไทย นอกจากจะให้ความ สำคัญในเรื่องคุณค่าของงานศิลปะแล้ว ยังมีคุณค่าในด้านอื่น ๆ อีกมาก ดังนี้ 
          1. คุณค่าในทางประวัติศาสตร์ 
          2. คุณค่าในทางศิลปะ 
          3. คุณค่าในเรื่องการแสดงเชื้อชาติ 
          4. คุณค่าในทางสถาปัตยกรรม 
          5. คุณค่าในเชิงสังคมวิทยา
          6. คุณค่าในด้านโบราณคดี 
          7. คุณค่าในการศึกษาประเพณีและวัฒนธรรม 
          8. คุณค่าในการศึกษาเรื่องทัศนคติค่านิยม 
          9. คุณค่าในการศึกษานิเวศวิทยา 
          10.คุณค่าในการศึกษาเรื่องราวทางพุทธศาสนา 
          11. คุณค่าในทางเศรษฐกิจการท่องเที่ยว